Olieverfschilderij “Mevrouw Marie Abts vervaardigt de eerste Belgische vlag, 26 augustus 1830”, door Emile Vermeersch

Technische fiche
Kunstenaar | Emile Vermeersch |
Datering | 1926 |
Gemaakt in | Brussel, België |
Stijl | Neoclassicisme |
Techniek | Olieverf op doek + sierlijst met goudkleurige en groene verf |
Afmetingen | 114 cm (B) x 144,5 cm (H) |
Waar te vinden binnen het War Heritage Institute | Legermuseum, Hollandse Zaal |
Eerste vlag van België
De opvoering van de opera “De stomme van Portici” op 25 augustus 1830 in Brussel is de spreekwoordelijke druppel die de revolutionaire emmer doet overlopen: de streek die niet veel later België wordt, komt in opstand tegen de Noordelijke Nederlanden. De rebellen keren zich tegen alles wat naar de Noordelijke Nederlanden verwijst en hangen een Franse vlag uit als symbool voor de waarden en vrijheden van de Franse Revolutie die in de jaren van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830) waren ingeperkt.
Op 26 augustus zien twee Brusselse journalisten deze Franse vlag wapperen. Ze vinden het zicht ietwat verontrustend: het is immers niet de bedoeling dat België opnieuw Frans wordt. Ze trekken naar een stoffenwinkel op de hoek van de Grasmarkt en de Heuvelstraat in Brussel en vragen de eigenares om snel een nieuwe vlag in de nieuwe Belgische driekleur te vervaardigen.
Het schilderij beeldt exact dit tafereel af. In het midden zit mevrouw Marie Abts terwijl ze de eerste Belgische vlag naait. Rechts van haar staan Edouard Ducpétiaux en Alexandre Théodore Van Hulst-Serraris. Links zien we twee gewapende burgers met de bajonet op het geweer. Een van deze twee heren is Lucien Jottrand die, samen met Ducpétiaux, beschouwd wordt als ontwerper van deze vlag. Van Hulst-Serraris, een medewerker van het ministerie van Oorlog, draagt de vlag door de stad, waarna Jottrand en Ducpétiaux hem in het stadhuis ophangen.
Wist je dat...
dit schilderij bijna een eeuw na de gebeurtenissen werd geschilderd? Mevrouw Abts was de gouvernante van graaf Cavens die waarschijnlijk de opdracht voor dit schilderij gaf. Vermeersch had voordien al een portret van hem geschilderd. Het Broodhuis, het museum van de stad Brussel, bezit een variant van dit schilderij van Emile Vermeersch, waarop Marie Abts de eerste Belgische vlag aan Edouard Ducpétiaux overhandigt.
Wat maakt dit schilderij over de eerste Belgische vlag tot topstuk?
Dit schilderij toont een belangrijke episode in het ontstaan en in de geschiedenis van België. Het staat symbool voor het begin van het Belgische koninkrijk. Tegelijk vormt de vervaardiging van deze driekleur een onderdeel in het verhaal over de verschillende Belgische vlaggen en het uiteindelijk gekozen ontwerp.
-Vera Bras - collectiebeheerder Beeldende Kunsten/Iconografie, War Heritage Institute